Istorija

Stiv Biko, ikona južnoafričke borbe protiv doseljeničkog kolonijalizma i aparthejda!

Na današnji dan 1946. godine, rođen je južnoafrički socijalista Stiv Biko (18. decembar 1946 – 12. septembar 1977).

Kao student medicine bio je aktivan u studentskim pokretima protiv aparthejda, ali je brzo došao u sukob sa vođama pokreta smatrajući da kao beli liberali nemaju prava da predvode borbu protiv aparthejda, s obzirom da nisu ugnjeteni i ne mogu da usklade ciljeve borbe sa sopstvenim iskustvima.

Optužio ih je za paternalizam i loš uticaj na crne studente. Biko je formirao sopstvenu studentsku organizaciju SASO, koja je imala crnačko rukovodstvo i koja je uništenje aparthejda proklamovala kao srednjoročni cilj, dok je kao krajnji cilj propagirala socijalizam.

Slično Malkolmu Eksu, Biko nije težio ka integraciji u južnoafričko društvo, nego materijalnom i intelektualnom osnaživanju crnačkih masa da se sukobe sa doseljeničkim režimom.

Rasistički režim ga je doživeo kao veliku pretnju i izdao je zabranu na njegov društveno-politički angažman (banning order). I pored toga, Biko je u ilegali organizovao političke skupove i pomogao izgradnji crnačkih zdravstvenih centara nezavisnih od Ministarstva zdravlja.

Uhapšen je u policijskoj akciji blokade puta, prilikom putovanja u Kejptaun na politički sastanak. U zatvoru je skinut go i okovan lancima, nakon čega je krvnički prebijan dok nije podlegao povredama.

U policijskom izveštaju je stajalo da je Biko napao policajce stolicom, zbog čega su bili prinuđeni da se zaštite. Autopsija je zabeležila oštećenje mozga, intravazalnu koagulaciju krvi, otkazivanje bubrega i uremiju.

Bikovoj sahrani prisustvovalo je 20.000 ljudi, a njegova slava proširila se posthumno. Postao je tema brojnih pesama i umetničkih dela, dok je njegova biografija poslužila za snimanje popularnog filma „Cry Freedom“.

Tokom života, južnoafrički režim ga je optuživao da je „rasista“, a liberalni aktivisti protiv aparthejda optuživali su ga da je „seksista“. Naknadno je postao ikona borbe protiv aparthejda, a njegova izjava – „Najmoćnije oružje ugnjetača je um potlačenih“ – svetski poznata.

U popularnoj muzici izdvojili bismo pesmu rege benda „Steel Pulse“, kojom se neposredno nakon ubistva, Stivu Biku odala počast od strane crnačke dijaspore u Britaniji:

 

 

Leave a reply

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Ovo veb mesto koristi Akismet kako bi smanjilo nepoželjne. Saznajte kako se vaši komentari obrađuju.

0 %

Podržite nas!

Ako vam se dopada stranica i želite da nas pratite, molimo kliknite na dugme.